Γράφει: Πολλάτου Μαρίνα
23/06/2010
Χαρακτηριστικό παράδειγμα λάθος δημόσιου έργου, αλλά και άσκοπης σπατάλης δημόσιου χρήματος, αποτελεί η πρώτη απόπειρα το 1998 να αποκτήσει το Πλωμάρι ένα σύγχρονο κι ασφαλή δρόμο που θα το συνδέει με το υπόλοιπο νησί. Η περιβόητη «παράκαμψη Λαγκάδας», 12 χρόνια μετά, παρά τα δύο Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης που πέρασαν, αποδεικνύει, στην πράξη κατ’ αρχήν, πόσο ο χρόνος είναι χρήμα, αλλά και πόσο χρήμα μπορεί να εξανεμιστεί αν όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας παραγωγής των έργων δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Είτε κάνοντας είτε εγκρίνοντας και παραλαμβάνοντας μελέτες.
Επειδή, λοιπόν, κάποιοι δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους, χάθηκε πολύτιμο χρήμα, ενώ η θεμιτή προσδοκία, και βασική προϋπόθεση ανάπτυξης της πόλης και των χωριών του Πλωμαρίου, να κατασκευαστεί ένας δρόμος ασφαλής «έπεσε» κυριολεκτικά πάνω σε βράχο, στο εμπόδιο που το έργο σταμάτησε το 1998. Το οποίο τώρα εντάχθηκε εκ νέου στο ΕΣΠΑ και θα δημοπρατηθεί το επόμενο διάστημα, ώστε επιτέλους, όπως λέει και ο ποιητής, να μεριάσει ο βράχος και να διαβεί… ο δρόμος.
Ο δρόμος που πάει στο Πλωμάρι, και ειδικότερα το ειδυλλιακό σημείο του που περνά μέσα απ’ τα νερά και τα σκιερά πλατάνια, αποτελεί ένα απ’ τα δυσκολότερα και πλέον επικίνδυνα οδικά τμήματα του συνόλου των δρόμων της Λέσβου. Αναζητείτο, λοιπόν, εδώ και δύο δεκαετίες λύση προκειμένου να βρεθεί ακόμη ένας παράλληλος δρόμος, ώστε και το φυσικό - και προστατευόμενο - περιβάλλον να πειραχτεί στο ελάχιστο, αλλά και η κυκλοφορία των οχημάτων να καταστεί ασφαλής.
Η λύση που δόθηκε (τρόπος του λέγειν δόθηκε, αφού ακόμη δεν έχει υλοποιηθεί) ήταν να μονοδρομηθεί σε μια κατεύθυνση ο υφιστάμενος δρόμος και να κατασκευαστεί ένας δεύτερος δρόμος, η παράκαμψη της Λαγκάδας, που θα εξυπηρετεί την άλλη κατεύθυνση. Άλλωστε, ακόμη και σήμερα, μετά από χρόνια και αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων εκτέλεσης του έργου, αυτή η λύση εγκρίθηκε και προχωρά προς υλοποίηση.
Αεροφωτογραφία…
Στην προσπάθειά μας να «φωτίσουμε» το θέμα, μιλήσαμε με το γενικό διευθυντή της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Λέσβου και διατελέσαντα προϊστάμενο Προγραμματισμού, Γιώργο Σπανέλλη, τον τέως προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και διατελέσαντα αντινομάρχη, Μιχάλη Χριστόφα, το νομαρχιακό σύμβουλο και τέως δήμαρχο Πλωμαρίου, Μιχάλη Μαμάκο, όπως και με τον αντινομάρχη Θεόδωρο Βαλσαμίδη, που κυρίως μας εξήγησε πώς προτείνεται με το έργο που πριν δύο μήνες εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ - το πρώτο απ’ τον νομό στο Δ΄ Κ.Π.Σ. - να συνεχιστεί η παράκαμψη από εκείνο το σημείο που σταμάτησε λόγω του βράχου.
Μία άποψη που κατ’ αρχάς κατατέθηκε για τη μελέτη ήταν πως, λόγω του δύσβατου της περιοχής, βασίστηκε αποκλειστικά σε αεροφωτογραφία (!!!) και μάλιστα μόνο όταν άρχισαν οι διανοίξεις του δρόμου, στο πλαίσιο της δημοπράτησής του μετά την παραλαβή της μελέτης, διαπιστώθηκε πώς ακριβώς ήταν το φυσικό περιβάλλον στο συγκεκριμένο σημείο, καθώς και τα υπαρκτά προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπιστούν.
Μια διαφορετική προσέγγιση για την ίδια μελέτη, που ανατέθηκε σε γραφείο των Αθηνών - δυστυχώς κανείς δεν είχε στοιχεία για το πόσο κόστισε, ούτε έγινε μνεία για συνεργασία με ντόπιους μελετητές -, ήταν ότι για λόγους οικονομίας (!!!) δε συμπληρώθηκε από γεωτεχνική μελέτη για αυτό δε δόθηκε λύση στο θέμα του βράχου.
Σήραγγα ή τούνελ;
Η προμελέτη της παράκαμψης Λαγκάδας προέβλεπε αρχικά ο βράχος να αντιμετωπιστεί με σήραγγα ανοιχτού τύπου, όπως ακριβώς έχει γίνει και στο δρόμο της Μελίντας. Τελικά, όμως, η οριστική μελέτη, η οποία και παραλήφθηκε απ’ την υπηρεσία, παρά τα όσα είχαν κυκλοφορήσει για την ύπαρξη της σήραγγας ή και προτάσεις για τούνελ μέσα απ’ το βράχο, προέβλεπε λύση που συνίστατο στο να «φαγωθεί» ο βράχος και εκατέρωθεν του δρόμου που θα πέρναγε δίπλα του να γίνουν τεράστια τοιχία στήριξης. Επειδή όμως δεν υπήρχε γεωτεχνική μελέτη, κατασκευαστικά στην πράξη, κι ενώ ο ανάδοχος του έργου είχε ολοκληρώσει το πρώτο χιλιόμετρο της παράκαμψης που είχε σχεδιαστεί να είναι συνολικού μήκους 2,2 χιλιομέτρων, φάνηκε ότι δεν ήταν εφικτό να εφαρμοστεί η οριστική μελέτη του έργου. Μελέτη που σημειωτέον είχε και έγκριση περιβαλλοντικών όρων, οι οποίοι και άλλαξαν πριν λίγο καιρό προκειμένου να ωριμάσει η νέα πρόταση «με την καθοριστική συμβολή και βοήθεια των Στρατή Δουλδούρη και Γιάννη Καρατζά της Διεύθυνσης ΠΕΧΩ της Περιφέρειας», όπως επισήμανε ο κ. Βαλσαμίδης.
Ακόμη πιο χαρακτηριστικό τού πόσο ανορθόδοξα η επιβλέπουσα υπηρεσία χειρίστηκε το όλο έργο προσπαθώντας να εφαρμόσει τη μελέτη είναι το γεγονός ότι εγκρίθηκαν κι έγιναν ακόμη και απαλλοτριώσεις για τις διανοίξεις, κάποιες εκ των οποίων πληρώθηκαν τότε. Κάποιες άλλες, όμως, την τελευταία στιγμή αποφεύχθηκε να… ξαναπληρωθούν, αφού στους καινούργιους πίνακες που συντάχθηκαν με τις προς απαλλοτρίωση περιοχές… δεν είχαν αφαιρεθεί. Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται απόφαση του υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Δημήτρη Ρέππα, για τις απαλλοτριώσεις της παράκαμψης Λαγκάδας.
Και… συντήρηση
Το έργο της παράκαμψης Λαγκάδας δημοπρατήθηκε και ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1998 επί νομαρχίας Αλέκου Μαθιέλλη, με χρηματοδότηση απ’ το Β΄ Κ.Π.Σ.. Επί νομαρχίας Δημήτρη Βουνάτσου, κι αφού είχε βρεθεί το εμπόδιο «βράχος», ανατέθηκε η δεύτερη μελέτη, που εκείνη τη φορά επιλέχθηκε να αναλάβει ντόπιος μελετητής, ο κ. Παράσχος Τσεσμελής, ο οποίος και την ολοκλήρωσε. Με την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ τώρα θα δοθούν ακόμη 5,9 εκατ. ευρώ για να κλείσει η πληγή. Για τη δεύτερη μελέτη υπήρξε βοήθεια και απ’ το δήμο Πλωμαρίου, ενώ στο ερώτημα γιατί ολοκληρώθηκε έως ασφαλτικού και στηθαίων ασφαλείας το πρώτο χιλιόμετρο του δρόμου της παράκαμψης, παρ’ ότι σταματούσε στο βράχο, πήραμε εντελώς διαφορετικές απαντήσεις.
Μία απ’ αυτές ανέφερε ότι αν δεν έπεφτε το ασφαλτικό θα καταστρέφονταν τα τεχνικά έργα που είχαν γίνει σε ολόκληρο το κατασκευασθέν χιλιόμετρο. Άλλη άποψη υποστηρίζει ότι προκρίθηκε να κατασκευαστεί ό,τι περισσότερο μπορούσε να γίνει, προκειμένου να γίνει πληρωμή απ’ το Β΄ Κ.Π.Σ. και να μην αναγκαστεί η νομαρχία να αποζημιώσει τον εργολάβο, αφού, βάσει των ισχυόντων εκείνης της περιόδου, σε συμβασιοποιημένο έργο δεν μπορούσε να γίνει περικοπή άνω του 25% χωρίς να αποζημιωθεί ο ανάδοχος. Τέλος, μια τρίτη άποψη θέλει έως και την τελευταία στιγμή να γίνονταν προσπάθειες να ξεπεραστεί το εμπόδιο για να μπορέσει να προχωρήσει το έργο, για αυτό και η κατεύθυνση της επιβλέπουσας υπηρεσίας ήταν να γίνει ό,τι περισσότερο μπορούσε.
Αυτό το «ό,τι περισσότερο μπορούσε» είναι προφανές απ’ την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα ο δρόμος πως θα το ξαναπληρώσουμε, αφού θα χρειαστεί εκτεταμένη συντήρηση του οδοστρώματος.
Νέα αρχή…
Στις 17 Μαρτίου 2010, στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 2007 - 2013 εντάχθηκε με απόφαση της γενικής γραμματέα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Σοφίας Θεολογίτου, το έργο «Βελτίωση κατά τμήματα της 2ης Επαρχιακής Οδού Ντιπίου - Παπάδου - Πλωμαρίου», προϋπολογισμού 12.558.636 ευρώ.
Το έργο, μεταξύ άλλων, προβλέπει και τη βελτίωση του δρόμου στη θέση Λαγκάδα Πλωμαρίου, καθώς και την αποπεράτωση του υφιστάμενου δρόμου της παράκαμψης, με περίπου 5,9 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο υποέργο έχει τίτλο «Δρόμος Πλωμαρίου - Παπάδου (Λαγκάδα)/Ολοκλήρωση εργασιών παράκαμψης στη θέση “Λαγκάδα”» και περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της κατασκευής του παρακαμπτήριου δρόμου μονής κατεύθυνσης με εκτέλεση όλων των απαιτούμενων εργασιών μέχρι και την ασφαλτόστρωση και σήμανση-ασφάλιση σε μήκος 680 μέτρων περίπου. Όπως ανέφερε ο κ. Βαλσαμίδης, αρχή του έργου είναι το τέλος τού ήδη κατασκευασμένου τμήματός του και τέλος, η διασταύρωσή του με την υφιστάμενη Επαρχιακή Οδό Θέρμα - Παπάδος - Πλωμάρι.
Ακόμη, στο πλαίσιο του έργου θα γίνει βελτίωση για μήκος 700 μέτρων της υφιστάμενης Επαρχιακής Οδού Θέρμα - Παπάδος - Πλωμάρι από τη διασταύρωση του παρακαμπτήριου δρόμου μέχρι την περιοχή του υφιστάμενου Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου. Μετά την ολοκλήρωση του έργου, αναμένεται η υφιστάμενη οδός στην περιοχή της Λαγκάδας να λειτουργήσει ως μονόδρομος (μια λωρίδα κυκλοφορίας) με κατεύθυνση από Μυτιλήνη προς Πλωμάρι και η παρακαμπτήρια θα λειτουργεί επίσης με μια λωρίδα κυκλοφορίας με κατεύθυνση από Πλωμάρι προς Μυτιλήνη.
