Τοποθέτηση στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Βορ. Αιγαίου 26.11.12
Τα νησιά μας
διαθέτουν μοναδικά αγροτικά προϊόντα, τα οποία έχουν εξαιρετική ποιότητα και
πριν από χρόνια ήταν πηγή ζωής και πλούτου για τα νησιά μας. Σήμερα τα προϊόντα
αυτά δεν είναι ανταγωνιστικά, πολλές τοπικές ποικιλίες έχουν ξεχαστεί και
τείνουν να εξαφανιστούν. Η στρατηγική «από
το χωράφι στο ράφι» μέσω της συμβολαιακής γεωργίας είναι πράγματι το μέλλον
της γεωργίας για την Ελλάδα. Είναι μια διαδικασία που μπορεί να διασφαλίσει
στον αγρότη τη διάθεση της παραγωγής του και την ελάχιστη τιμή που θα πουλήσει
τα προϊόντα του, να παρακάμψει τους μεσάζοντες και να συμβάλει στη γεφύρωση του
χάσματος των τιμών ανάμεσα στο χωράφι και το ράφι.
Εμείς όμως
ως Περιφέρεια και ως Περιφερειακό Συμβούλιο οφείλουμε να δούμε το θέμα συνολικά
και να συμβάλλουμε στην προώθηση της στρατηγικής «από το χωράφι στο ράφι» για
τα αγροτικά προϊόντα στα νησιά του Βορείου Αιγαίου.
Στο νησί της Λήμνου για παράδειγμα, η
προσπάθεια αυτή έχει ήδη ξεκινήσει να αναπτύσσεται από το Τμήμα Επιστήμης
Τροφίμων & Διατροφής του Πανεπιστημίου Αιγαίου για δύο ξεχασμένα τοπικά προϊόντα,
το σκληρό σιτάρι ποικιλίας «Μαυραγάνι», απ’ όπου παράγεται ζυμωτό ψωμί και τον
«άφκο», τη φάβα της Λήμνου, τα οποία είχαν πολλά χρόνια να καλλιεργηθούν στο
νησί και ένα νέο προϊόν το «Άμπελος Frizzante» ένα ημιαφρώδες κρασί από
τους αμπελώνες της Λήμνου. Τα προϊόντα αυτά πωλούνται ήδη στα καταστήματα της
Λήμνου και η ανταπόκριση είναι μεγάλη. Ενδεικτικά με βάση τα στοιχεία του
Πανεπιστημίου Αιγαίου στην καλλιέργεια του σιταριού ποικιλίας «Μαυραγάνι» το
2010 ήταν εμπλεκόμενοι 6 γεωργοί και τα καλλιεργήσιμα στρέμματα 150, το 2011 οι
γεωργοί αυξήθηκαν σε 11 και τα καλλιεργούμενα στρέμματα σε 300, ενώ το 2012 οι
γεωργοί έφθασαν τους 22 και τα στρέμματα στα 480 !!
Τέτοια
προϊόντα υπάρχουν σε όλα τα νησιά. Η ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών
τους και της προστιθέμενης αξίας τους αφενός, και η προώθηση τους με νέα
καινοτόμα προϊόντα αφετέρου, μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος, το
οποίο θα πρέπει επιτέλους να απεξαρτηθεί από τη λογική των επιδοτήσεων.
Η στρατηγική
αυτή θα έπρεπε να είναι και στόχος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης που εγκρίναμε
τον Ιούνιο και του Καλαθιού των Αγροτικών Προϊόντων που εγκρίναμε πέρυσι το
Νοέμβριο.
Στην
κατεύθυνση αυτή, μια ακόμη σημαντική πρωτοβουλία που θα μπορούσε να πάρει η
Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου είναι η δημιουργία «τράπεζας σπόρων» για τη συλλογή και διάσωση των
τοπικών ποικιλιών που υπάρχουν στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και στη δημιουργία
δικτύου για την ανταλλαγή τους. Οι τοπικές αυτές ποικιλίες μπορούν να
αξιοποιηθούν και ερευνητικά προκειμένου να οδηγήσουν στην παραγωγή νέων καινοτόμων
προϊόντων. Το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης είχε μάλιστα υλοποιήσει τα
προηγούμενα χρόνια στη Λέσβο το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Agrisles» για τη διατήρηση
των τοπικών ποικιλιών και η εμπειρία αυτή θα πρέπει να αξιοποιηθεί, αλλά κυρίως
ο Βοτανικός Κήπος του Αιγαίου που κατασκευάστηκε στη Χίο με τη χρηματοδότηση
του ΠΕΠ Βορ. Αιγαίου και δαπανήθηκαν 1,2 εκ. ευρώ για το έργο αυτό, θα μπορούσε να
διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή. Αντίστοιχες προσπάθειες έχουν ξεκινήσει τα
τελευταία χρόνια σε πολλές περιοχές της χώρας μας, ενώ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης
έχει δημιουργηθεί το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διατήρησης Σπερμάτων Αυτοφυών Φυτών (ENSCONET),
το οποίο συντονίζει τη δραστηριότητα περισσοτέρων από Ευρωπαϊκών Τραπεζών
σπερμάτων (σπόρων).
 |
|
Τράπεζα
Σπόρων ‘της Χιλιετίας’ των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων στο Κιου της Αγγλίας
|
Το Πανεπιστήμιο
Αιγαίου και ειδικά το νεοσύστατο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής της
Λήμνου έχει πράγματι την τεχνογνωσία και μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στην
ανάπτυξη της στρατηγικής «από το χωράφι στο ράφι» για πολλά τοπικά προϊόντα που
έχουν ξεχαστεί. Με τέτοιες προσπάθειες γίνεται στην πράξη σύνδεση της έρευνας
με την παραγωγή. Συνεπώς θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία με το Πανεπιστήμιο για
την ανάπτυξη καινοτόμων ‘‘ξεχασμένων’’ διατροφικών προϊόντων με την υποστήριξη
της συμβολαιακής καλλιέργειας με βάση την πρόταση της Π.Ε. Σάμου, αλλά αυτό θα πρέπει να γίνει σε όλα τα νησιά του Βορείου Αιγαίου.
Θεόδωρος
Βαλσαμίδης
Περιφερειακός
Σύμβουλος Βορ. Αιγαίου
Με την
Παράταξη «ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΑΣ»
