Πρόταση για τη δημιουργία δικτύου καταδυτικών πάρκων και υποβρύχιων μουσείων στα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου

Την πρόταση για τη δημιουργία ενός δικτύου καταδυτικών πάρκων και υποβρύχιων μουσείων σε όλα τα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου με στόχο την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού, κατέθεσε ο Περιφερειακός Σύμβουλος Θεόδωρος Βαλσαμίδης στο πλαίσιο συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου με θέμα τη δημιουργία πάρκων καταδυτικού τουρισμού στα νησιά του Νομού Σάμου.

 

Μετά από σχετική συζήτηση που πραγματοποιήθηκε για το θέμα, το Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου αποφάσισε να αναληφθεί πρωτοβουλία από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για την δημιουργία ενός δικτύου καταδυτικών πάρκων σε όλα τα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και να ανατεθεί στις αρμόδιες Υπηρεσίες της Περιφέρειας να διερευνήσουν το θέμα και τους τρόπους χρηματοδότησης και υλοποίησης του σημαντικού αυτού αναπτυξιακού έργου.

 

Στη τοποθέτηση του ο Θ. Βαλσαμίδης ανέφερε τα εξής:

"Μια σημαντική αναπτυξιακή πρωτοβουλία που θα μπορούσε να αναλάβει η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου είναι η δημιουργία ενός δικτύου καταδυτικών πάρκων και υποβρύχιων μουσείων σε όλα τα νησιά της Περιφέρειας.

Τα νησιά μας διαθέτουν αρκετές περιοχές με σπάνιο υποβρύχιο φυσικό πλούτο και σημαντικούς ενάλιους πολιτιστικούς θησαυρούς. Η ανάδειξη και προβολή του μοναδικού αυτού υδάτινου υποβρύχιου πλούτου μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην προβολή του τόπου μας και την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού στα νησιά μας.

Τα καταδυτικά πάρκα και τα υποβρύχια μουσεία, είναι μια μοναδική ευκαιρία να αξιοποιηθεί τουριστικά και ταυτόχρονα να προστατευθεί ο εθνικός πλούτος των θαλασσών μας και να προβληθεί η χώρα μας. Ταυτόχρονα αποτελούν μια επένδυση που δεν απαιτεί καμία απολύτως επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον, αντίθετα προστατεύει δραστικά και το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα των θαλασσών μας.

Ο καταδυτικός τουρισμός είναι εξ’ ορισμού τουρισμός υψηλών εισοδημάτων και είναι ήδη πολυπληθής στην Ευρώπη, με 3,5 εκατομμύρια αυτοδύτες και ετήσιο τζίρο της τάξης των 2 δισ. ευρώ, από τους οποίους εκτιμάται ότι το 70% επιλέγει μεσογειακούς προορισμούς. Την Ελλάδα πέρυσι επισκέφθηκαν 162.000 ερασιτέχνες δύτες, ενώ φέτος η εκτίμηση είναι ότι θα αγγίξουν τους 200.000. Πρόκειται συνεπώς για μια αναδυόμενη δραστηριότητα εναλλακτικού τουρισμού, από την οποία μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά ο τουρισμός και η τοπική οικονομία.

Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα χρόνια θεσμικά προβλήματα που αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού, όπως είναι η χωροθέτηση και η επιλογή περιοχών για τη δημιουργία των Καταδυτικών Πάρκων και η γραφειοκρατία που αντιμετωπίζει ένα φορέας προκειμένου να αδειοδοτηθεί για την δημιουργία και λειτουργία ενός Καταδυτικού Πάρκου.

Στην Ελλάδα οι ερασιτεχνικές καταδύσεις απαγορεύονταν μέχρι το 2005, κυρίως για λόγους προστασίας ενάλιων αρχαιοτήτων. Το 2005 έγινε το πρώτο μεγάλο βήμα και διά νόμου απελευθερώθηκαν τα ελληνικά νερά για τους απανταχού αυτοδύτες, προβλέπει τη δημιουργία καταδυτικών πάρκων αλλά παραπέμπει σε νέα διάταξη για τη συγκεκριμενοποίηση προδιαγραφών, κανονισμών λειτουργίας κ.α.

Αντίστοιχες πρωτοβουλίες και προσπάθειες έχουν ξεκινήσει σε πολλές νησιωτικές περιοχές της πατρίδας μας, όπως για παράδειγμα η Περιφέρεια Θεσσαλίας για τη δημιουργία δικτύου Καταδυτικών Πάρκων & Υποβρύχιων Μουσείων στα νησιά των Σποράδων και τον Δυτικό Παγασητικό. Η προσπάθεια συνεπώς είναι κοινή και με συντονισμένες ενέργειες μπορούν να ξεπεραστούν τα εμπόδια που θα προκύψουν. Αντίστοιχα πετυχημένα παραδείγματα για την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού υπάρχουν σε πολλές περιοχές της Μεσογείου, με σημαντικότερο αυτό των νησιών MEDES στην Ισπανία, στις Βαλεαρίδες Νήσοι, στην Κορσική κλπ, αλλά και πρόσφατα στην γειτονική Τουρκία και την Κύπρο.

Καταδυτικό Κέντρο στα νησιά MEDES
 

 Στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να αξιοποιηθεί η δυνατότητα χρηματοδότησης που δίνεται για τη δημιουργία καταδυτικών πάρκων σε 5 περιοχές του Νομού Λέσβου (Πέραμα, Σίγρι, Πέτρα, Καλλιόπη Λήμνου, Αγ. Ευστράτιο), στο πλαίσιο της εγκεκριμένης πρότασης του Προγράμματος Leader της ΕΤΑΛ με πόρους του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αλιεία».

 

Μπορούν επίσης να αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα της συνεργασίας που είχε στο παρελθόν για το θέμα αυτό, η τ. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου με το Τμήμα Επιστήμης της Θάλασσας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

 

Για την καταγραφή και ανάδειξη των σημαντικών ενάλιων αρχαιοτήτων για το νησί της Λέσβου είχε γίνει μια εξαιρετική προσπάθεια της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού σε συνεργασία με τηην τ. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου και άλλους τοπικούς φορείς. Τα αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής μπορούν να αξιοποιηθούν και οι περιοχές αυτές να γίνουν επισκέψιμες.

 

Από την αποτύπωση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων
στο αρχαίο λιμάνι Μυτιλήνης
 

Με βάση τα παραπάνω και δεδομένης της αναπτυξιακής σημασίας του εγχειρήματος θα πρότεινα η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου να αναλάβει την πρωτοβουλία για την εκπόνηση Επιχειρησιακού Σχεδίου για την κατασκευή και λειτουργία Υποβρύχιων Μουσείων και Καταδυτικών Πάρκων στην περιοχή των νησιών του Βορείου Αιγαίου προκειμένου να σχεδιαστεί και να ωριμάσει το έργο. Το Επιχειρησιακό Σχέδιο προτείνεται να χρηματοδοτηθεί από την Τεχνική Βοήθεια του Ε.Π. «Κρήτης & Νήσων Αιγαίου 2007 – 2013» του ΕΣΠΑ.

Μετά την ολοκλήρωση του σχεδιασμού, την εξασφάλιση των αδειοδοτήσεων και την ωρίμανση του έργου, να χρηματοδοτηθεί η υλοποίηση του από κοινοτικούς πόρους (ΕΣΠΑ, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιεία).''

         

Θεόδωρος Βαλσαμίδης

Περιφερειακός Σύμβουλος Βορείου Αιγαίου