Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Δευτέρα, 4 Οκτωβρίου 2010
Νέο «μπαράζ» φόρων επιφυλάσσει για τους φορολογούμενους αλλά και τις επιχειρήσεις ο νέος κρατικός προϋπολογισμός του 2011, το προσχέδιο του οποίου κατατίθεται σήμερα στη Βουλή.
Εκτός από τις αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών, τη φορολόγηση των αυθαιρέτων, τη φορολόγηση αμοιβών σε είδος, την αδειοδότηση των τυχερών παιχνιδιών, την αύξηση των φόρων πολυτελείας, τον «πράσινο» φόρο, τους φόρους στους ημιυπαίθριους και τα νέα τεκμήρια κ.λπ., στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού θα προβλέπεται ακόμη και η αύξηση της φορολογίας και στα μη αλκοολούχα ποτά, αλλά και η -για τρίτη συνεχόμενη χρονιά- νέα έκτακτη εισφορά στις κερδοφόρες επιχειρήσεις με συντελεστές που θα φτάνουν το 10%.
Αν και το οικονομικό επιτελείο γνωρίζει τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει η αγορά, παρ' όλα αυτά προωθεί το συγκεκριμένο μέτρο για να εισπράξει τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ προκειμένου να αποφύγει την περαιτέρω επιβάρυνση των φυσικών προσώπων αλλά και για να πετύχει το φιλόδοξο στόχο των εσόδων που θα ξεπερνά τα 55 δισ. ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το κείμενο του προσχεδίου περιλαμβάνει 9 νέα μέτρα και πρόσθετους φόρους ύψους 5,35 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 2 δισ. ευρώ περίπου θα προέλθουν από το ΦΠΑ και τους ΕΦΚ στο πετρέλαιο.
Θα πρέπει, εξάλλου, να αναφερθεί ότι το οικονομικό επιτελείο προσδοκά σημαντικά έσοδα τόσο από την περαίωση των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων της δεκαετίας 2000 - 2009, τα οποία σύμφωνα με τους υπολογισμούς των παραγόντων του υπουργείου μπορούν το 2011 να ξεπεράσουν το 1,5 δισ. ευρώ, σε συνδυασμό και με τη ρύθμιση των ληξιπροθέσμων προς το Δημόσιο χρεών.
Με το προσχέδιο, πάντως, του προϋπολογισμού του 2011 δεν αναμένεται να αποσαφηνιστεί πλήρως ο τρόπος αναπλήρωσης του ποσού του 1 δισ. ευρώ από την ακύρωση των μαζικών μετατάξεων αγαθών και υπηρεσιών σε υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ.
Τα σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι προβλέπουν αύξηση του συντελεστή 11% ΦΠΑ στο 12% ή 13%, με εξαίρεση τα είδη διατροφής και τους λογαριασμούς των ΔΕΚΟ, και μικρής κλίμακας μετατάξεις στο 23%.
Ωστόσο τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών διστάζουν να προχωρήσουν στην όποια απόφαση καθώς, προς το παρόν, μετρούν το πολιτικό «κόστος» μιας τέτοιας κίνησης, εν όψει και των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών του Νοεμβρίου.
Από την άλλη πλευρά η εξίσωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης μεταξύ του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης που θα εφαρμοστεί το 2011 θα τονώσει σημαντικά τα έσοδα, ενώ θα τεθεί σε ισχύ αφού προηγουμένως ετοιμαστεί το σύστημα καταγραφής των δικαιούχων του ειδικού επιδόματος που θα δίδεται με γεωγραφικά και εισοδηματικά κριτήρια, αλλά και με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας.
Επίσης στην «απόχη» του, το υπουργείο Οικονομικών φιλοδοξεί να πιάσει το 2011 τους έχοντες και κατέχοντες που δηλώνουν στην Εφορία εισοδήματα φτώχειας, εκμεταλλευόμενοι τα «παραθυράκια» του νόμου και την αδυναμία των ελεγκτικών μηχανισμών να εντοπίσουν όλους όσοι φοροδιαφεύγουν.
Με την καθιέρωση των νέων τεκμηρίων υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 500.000 επαγγελματίες που μέχρι σήμερα δήλωναν ετήσια εισοδήματα μικρότερα από το αφορολόγητο όριο και έχουν στην κατοχή τους ακριβές κατοικίες και πολυτελή αυτοκίνητα θα αναγκαστούν το επόμενο έτος να εμφανίσουν στην Εφορία αν όχι τα πραγματικά, τουλάχιστον υψηλότερα εισοδήματα, με αποτέλεσμα να κληθούν να πληρώσουν περισσότερους φόρους στο Δημόσιο σε σχέση με αυτούς που πλήρωναν μέχρι σήμερα.
Από την εφαρμογή των νέων τεκμηρίων το οικονομικό επιτελείο υπολογίζει ότι θα εισπράξει τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος.
Ο στόχος για το έλλειμμα του επόμενου έτους χαμηλώνει ακόμα περισσότερο, όπως έγραψε η «Ν» και θα τείνει προς το 7% του ΑΕΠ, από το 7,6% που ήταν αρχικά, ενώ και για φέτος υπάρχει αισιοδοξία ότι το έλλειμμα θα κλείσει κάτω από το στόχο 8,1%. Παρά τη φαινομενικά μικρή δημοσιονομική προσαρμογή, οι νέοι φόροι προσεγγίζουν τα 7 δισ. ευρώ, ενώ συρρικνώνονται περαιτέρω και οι δαπάνες κατά περίπου 2 δισ. ευρώ, πλην του κονδυλίου των τόκων.
Νέα περιστολή δαπανών
Σε κάθε περίπτωση τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν επισφαλείς προβλέψεις για τα έσοδα τον επόμενο χρόνο λόγω αστάθμητων παραγόντων (μεταβολή ΑΕΠ, κατανάλωση, ανταπόκριση πολιτών στις ρυθμίσεις για τους ημιυπαίθριους και τα αυθαίρετα κ.ά.) και γι' αυτό επισημαίνουν ότι το μεγάλο «στοίχημα» εξακολουθούν να είναι οι δαπάνες.
Στο πλαίσιο αυτό στο Γενικό Λογιστήριο θα «ακονίζουν» μέχρι την τελευταία στιγμή τα «μαχαίρια» για όλες τις κατηγορίες δαπανών, με εξαίρεση τις μισθολογικές.
Το σχέδιο μάλιστα των επιτελών του υπουργείου προβλέπει ότι οι δαπάνες για ασφάλιση, περίθαλψη, κοινωνική προστασία, για οικονομικές ενισχύσεις, επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις θα μειωθούν γραμμικά κατά 4% - 5%, ενώ οι καταναλωτικές κατά 10%. Στην «πρέσα» μπαίνουν και τα μισθολογικά κονδύλια, με «όχημα» το νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο που θα επιφέρει μείωση ή και κατάργηση επιδομάτων.
Οι πρωτογενείς δαπάνες που αφορούν μισθούς και συντάξεις, επιχορηγήσεις δημοσίων οργανισμών, αναμένεται να μειωθούν περαιτέρω στα 51,9 δισ. ευρώ από 52,7 δισ. ευρώ που αναμένεται να φτάσουν φέτος, καταγράφοντας μείωση κατά 1,52%.
Οι δαπάνες για τόκους αναμένεται να έχουν αύξηση 18,9% που αντιστοιχεί σε 3,6 δισ. ευρώ με την υποχρέωση για τόκους να φτάνει το 2011 στα 15,7 δισ. ευρώ, από 12,34 δισ. ευρώ που αναμένεται να φτάσουν μέχρι και το τέλος του χρόνου.
Το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να φτάσει το 139,4%, που αντιστοιχεί σε 324,2 δισ. ευρώ, από 130,3% που αναμένεται να φτάσει φέτος, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 307,3 δισ. ευρώ.
Νέο «μαχαίρι» ύψους τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ θα μπει και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων στο σκέλος των εθνικών πόρων που μετά και τις φετινές περιστολές θα τείνουν προς το μηδέν.
Τα μέτρα του 2011
Αναλυτικότερα, στο προσχέδιο του νέου κρατικού προϋπολογισμού θα περιλαμβάνονται τα εξής νέα μέτρα:
** Κίνητρα για τη ρύθμιση των παραβιάσεων χρήσης γης, οι οποίες θα αποφέρουν επιπλέον έσοδα 1.500 εκατομμύρια ευρώ από το 2011 ως το 2013, από τα οποία τουλάχιστον 500 εκατομμύρια ευρώ μέσα στο 2011.
** Ενεργοποίηση των τεκμηρίων φορολόγησης των επαγγελματιών με απόδοση τουλάχιστον 400 εκατομμύρια ευρώ το 2011 και αυξανόμενες αποδόσεις το 2012 και 2013.
** Διεύρυνση της βάσης του ΦΠΑ
** Σταδιακή εισαγωγή «πράσινου φόρου» στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, με απόδοση 300 εκατομμυρίων ευρώ στο 2011.
** Συλλογή εσόδων από αδειοδότηση τυχερών παιγνίων: τουλάχιστον 500 εκατομμύρια ευρώ από πώληση αδειών και 200 εκατομμύρια ευρώ από ετήσια δικαιώματα.
** Διεύρυνση της φορολογικής βάσης ακίνητης περιουσίας αναπροσαρμόζοντας τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων με στόχο την αποκόμιση τουλάχιστον 400 εκατομμύρια ευρώ επιπρόσθετα έσοδα.
** Αύξηση της φορολόγησης αμοιβών σε είδος, συμπεριλαμβανομένης της φορολόγησης αυτοκινήτων με χρονομίσθωση (τουλάχιστον 150 εκατομμύρια ευρώ).
** Συλλογή του ειδικού τέλους για ημιυπαίθριους χώρους (τουλάχιστον 800 εκατομμύρια το χρόνο).
** Αύξηση φόρου στα είδη πολυτελείας με απόδοση τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ευρώ.
«Σαφάρι» ελέγχων - νέα κίνητρα για αποδείξεις
Το οικονομικό επιτελείο, σύμφωνα με το σχέδιο που έχει εκπονήσει για το 2011, θα εστιάσει στην ενίσχυση της φορολογικής διοίκησης και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Η βελτίωση της φορολογικής διοίκησης, σύμφωνα με τα στελέχη του υπουργείου, είναι απαραίτητη για τη δικαιοσύνη στο πλαίσιο του προγράμματος προσαρμογής και για να επιτευχθεί η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, με μέτριους μέσους φορολογικούς συντελεστές.
Για το λόγο, άλλωστε, αυτό η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα αρχίσει άμεσα τη βελτίωση της φορολογικής διοίκησης με την εφαρμογή των συστάσεων που ελήφθησαν στο πλαίσιο της τεχνικής βοήθειας από την τρόικα.
Για το λόγο άλλωστε αυτό έχει ήδη αποφασιστεί η συγκρότηση στο υπουργείο πέντε εξειδικευμένων ομάδων εργασίας με στόχο:
* τη διασφάλιση της ταχείας εφαρμογής της νέας φορολογικής νομοθεσίας,
* τη συλλογή ληξιπρόθεσμων φορολογικών οφειλών,
* την αναδιοργάνωση της μονάδας φορολογουμένων με μεγάλα εισοδήματα,
* την ενίσχυση των ελέγχων φυσικών προσώπων με υψηλή περιουσία και υψηλά εισοδήματα,
* την ενίσχυση των ελέγχων υποβολής στοιχείων και πληρωμών, και τη βελτίωση των υπηρεσιών προς τους φορολογούμενους πολίτες.
Από την άλλη πλευρά η κυβέρνηση θα κάνει πιο εντατική χρήση των αποδείξεων αγορών προϊόντων και υπηρεσιών για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και θα συνεχίσει τις διασταυρώσεις φορολογικών στοιχείων και δεδομένων, σχετικά με τον πλούτο και τις καταναλωτικές συνήθειες με στόχο τη μείωση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, ιδίως των φορολογουμένων με υψηλά εισοδήματα και περιουσίες, ενώ θα επανεξετάσει τις υφιστάμενες νομικές διαδικασίες για να διασφαλιστεί η έγκαιρη και αποτελεσματική δίωξη των παραβατών για φορολογικούς λόγους.
Επισημαίνεται ότι για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της φορολογικής διαχείρισης και των ελέγχων θα εφαρμοστούν απαρέγκλιτα οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Δ.Ν.Τ. Ειδικότερα, θα δημιουργηθεί ένα αποτελεσματικό σχήμα διαχείρισης έργου, το οποίο θα περιλαμβάνει την αυστηρή επίβλεψη του υπουργείου Οικονομικών και ειδικές ομάδες δράσης, ώστε να εφαρμοστούν μέτρα ενάντια στη φοροδιαφυγή και να αποκατασταθεί η φορολογική συμμόρφωση μέσα από:
- την ενίσχυση του εισπρακτικού μηχανισμού και την είσπραξη ανείσπρακτων οφειλών από τους μεγαλύτερους οφειλέτες, σε συντονισμό με τα ασφαλιστικά ταμεία,
- την αναδιοργάνωση μιας μονάδας για τους φορολογούμενους με μεγάλα εισοδήματα που να εστιάζει σε αυτούς που συνεισφέρουν τα μεγαλύτερα ποσά στα έσοδα,
- ένα ισχυρό πρόγραμμα ελέγχων για την καταπολέμηση της συστηματικής φοροδιαφυγής από άτομα με μεγάλη περιουσία και ελεύθερους επαγγελματίες με υψηλά εισοδήματα, συμπεριλαμβανομένης της ποινικής δίωξης των μεγαλύτερων παραβατών,
- την ενίσχυση του προγράμματος ελέγχων των δηλώσεων και των πληρωμών.
Περαιτέρω συρρίκνωση της δημόσιας διοίκησης
Για το 2011 εξάλλου, με βάση τις επιταγές και του μνημονίου, σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της κεντρικής διοίκησης αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, προβλέπονται και τα εξής:
*η εφαρμογή του κανόνα αντικατάστασης μόνο του 20% των συνταξιοδοτούμενων εργαζομένων στο δημόσιο τομέα (κυβέρνηση, δημόσιες επιχειρήσεις, τοπική αυτοδιοίκηση, κρατικές υπηρεσίες και άλλοι δημόσιοι οργανισμοί)
*η μείωση της ενδιάμεσης κατανάλωσης της γενικής κυβέρνησης κατά τουλάχιστον 300 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το 2010, επιπλέον της προβλεπόμενης εξοικονόμησης στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης και της αναδιοργάνωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης
*η εφαρμογή της νομοθεσίας για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και την αναδιοργάνωση της τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχο τη μείωση του κόστους κατά τουλάχιστον 1.500 εκατομμύρια ευρώ από το 2011 ως το 2013, από τα οποία τουλάχιστον 500 εκατομμύρια ευρώ μέσα στο 2011.
Σχέδιο αποκρατικοποιήσεων για έσοδα τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ
Το υπουργείο Οικονομικών έχει έτοιμο και το σχέδιο αποκρατικοποιήσεων του 2011, το οποίο θα περιλαμβάνει την πώληση περιουσιακών στοιχείων και δημόσιων επιχειρήσεων με σκοπό την είσπραξή τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ.
Το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και ιδιωτικοποίησης, εκτός από την αγορά των παιγνίων, θα καλύψει τις συμμετοχές του Δημοσίου στους σιδηρόδρομους, οδικές μεταφορές, αεροδρόμια, λιμάνια, επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, αλλά και τα ακίνητα.
Επιπλέον θα αξιοποιήσει την ιδιωτική επένδυση ώστε να αναδιαρθρώσει την οικονομία, να δώσει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη και να συμβάλει στη δημοσιονομική εξυγίανση. Παράλληλα θα γίνει χρήση της τεχνογνωσίας του ιδιωτικού τομέα μέσω άμεσων πωλήσεων κρατικών συμμετοχών, συμφωνιών παραχώρησης, εισαγωγών στο χρηματιστήριο, στρατηγικών συμφωνιών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και την εγκαθίδρυση νέων εταιρειών συμμετοχών.
Ο προϋπολογισμός για το 2011 θα συνταχθεί με βάση τον κανόνα περί δημοσιονομικής ευθύνης, ο οποίος ενισχύει το ρόλο του ΥΠΟΙΚ στη σύνταξή του αλλά καθιστά συνυπεύθυνους όλους τους υπουργούς για εκτέλεση τριετών πια προϋπολογισμών.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ
