13/04/2010
Πολλά απρόβλεπτα προβλήματα ταλανίζουν την πορεία ένταξης του λιμένος Σιγρίου στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτης και Νήσων Αιγαίου, ενός απ’ τα πλέον ώριμα έργα της Λέσβου, αυξάνοντας ολοένα και περισσότερο την αγωνία των Σιγριανών για το τι μέλλει γενέσθαι. Στην καθυστέρηση του ενός περίπου χρόνου - απ’ το Μάιο του 2009 - για τον καθορισμό με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) του φορέα που θα αναλάβει την υλοποίησή του, και που προτείνεται να είναι η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Λέσβου, προστέθηκαν τους τελευταίους μήνες και νέα εμπόδια. Όπως η «εντολή» της υπουργού Οικονομίας να μειωθεί ο προϋπολογισμός του, ή παροτρύνσεις για περιορισμό των παρεμβάσεων στη χερσαία ζώνη. Αν όμως - και εκεί έγκειται η αγωνία των τοπικών φορέων - γίνει τώρα η οποιαδήποτε αλλαγή στη μελέτη του έργου, τότε δημιουργείται σοβαρός κίνδυνος να χρειαστούν εκ νέου όλες οι αδειοδοτήσεις-εγκρίσεις, που θα καθυστερήσουν ή και θα ματαιώσουν την ένταξή του.Αν το έργο του λιμένος δε βγει απ’ τη «μέγγενη» στη οποία έχει μπει το τελευταίο διάστημα, δύσκολα θα μπορέσει να βρει το δρόμο της ένταξης. Για το τυπικό, δε, του θέματος, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι σήμερα λήγει και η ανοιχτή πρόσκληση του ΠΕΠ με την οποία το ΕΣΠΑ διαθέτει κοντά 24 εκατ. ευρώ για την ένταξη λιμένων απ’ το Βόρειο Αιγαίο, καλώντας τους ενδιαφερόμενους φορείς να υποβάλουν τις προτάσεις τους.
Ζήτημα κόστους…
Με δεδομένο το γεγονός ότι το Λιμενικό Ταμείο Λέσβου, που είχε την ευθύνη της μελέτης του έργου, δε θα μπορούσε ελλείψει των απαιτούμενων τεχνικών υπηρεσιών να είναι ο φορέας υλοποίησης του έργου του λιμένος Σιγρίου, ούτε και ο δήμος Ερεσού - Αντίσσης για τον ίδιο λόγο, αποφασίστηκε οι νομαρχιακές υπηρεσίες να αναλάβουν την εκτέλεσή του. Στο πλαίσιο αυτό, απ’ το Μάιο πέρυσι ζητήθηκε, όπως προβλέπεται απ’ τη διαδικασία, η έκδοση ΚΥΑ με την οποία και να καθορίζεται ως φορέας για το έργο η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Λέσβου. Τα πρώην συναρμόδια υπουργεία ΥΠΕΧΩΔΕ και Οικονομίας και Οικονομικών δεν προχώρησαν στην έκδοση της απόφασης - όπως φέρεται και προφορικά να είχε προηγηθεί συνεννόηση -, κι έτσι μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου το θέμα κλήθηκαν να διαχειριστούν τα υπουργεία Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, την ΚΥΑ έχει ήδη υπογράψει ο υπουργός Υποδομών, Δημήτρης Ρέππας, ενώ θέτει όρους για να αποφανθεί θετικά η υπουργός Οικονομίας, Λούκα Κατσέλη.
Η κ. Κατσέλη, επικαλούμενη «τη γενικότερη οικονομική κατάσταση», αλλά και «τη συγκεκριμένη χρηματοδότηση του ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου», διατυπώνει εμμέσως το καινοφανές για τεχνοκρατικό στέλεχος επιχείρημα «να μειωθεί ο προϋπολογισμός του». Για να γίνει αυτό, ζητά να χωριστεί η αρχική μελέτη σε δύο φάσεις προκειμένου να ενταχθεί κατ’ αρχάς η μία.
Σημειωτέον ότι η έκδοση της ΚΥΑ που αναμένει την υπογραφή της κ. Κατσέλη, αποτελεί προϋπόθεση για να εκδοθεί απόφαση ένταξης απ’ την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Αξιόπιστη πηγή, μάλιστα, ανέφερε πως η γενική γραμματέας Σοφία Θεολογίτου, που έχει ενημερωθεί για τις εξελίξεις, θα επιδιώξει να υπάρξει, χωρίς αλλαγές επί της μελέτης, η ΚΥΑ κι έτσι να προωθήσει την ένταξη του έργου στο ΠΕΠ.
… ή ζήτημα μεγέθους;
Απαρχή, όμως, για την περίεργη εντολή της κ. Κατσέλη να χωριστεί στα δύο η μελέτη δεν είναι σίγουρο πως αποτέλεσε το θέμα κόστους του έργου, αλλά κυρίως το μέγεθος της χερσαίας ζώνης του. Πράγματι, από κάποιους, μεταξύ των οποίων φέρεται να συγκαταλέγεται και ο υφυπουργός και βουλευτής Ν. Λέσβου του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Σηφουνάκης, η χερσαία ζώνη που προβλέπεται στη μελέτη, ξεπερνά σε μέγεθος τις ανάγκες του λιμένος που πρόκειται να κατασκευαστεί. Κατά μερικές, μάλιστα, απόψεις «δε συνάδει» ένας τέτοιος τεράστιος χώρος στα δεδομένα του οικισμού του Σιγρίου.
Στις συζητήσεις, όμως, που έγιναν, όπως και στην πρόσφατη συνεδρίαση της Λιμενικής Επιτροπής με τη συμμετοχή της προέδρου Πέλλας Ανδριώτου, του μηχανικού του Λιμενικού Ταμείου Παναγιώτη Πιττού, των μελών της Επιτροπής Νάσου Γιακαλή, Μανώλη Βόμβα, Παρασκευά Φραντζέσκου, Αικατερίνης Σπανέλλη, Δημοσθένη Γκέντζη, Γιώργου Κοπτερού και Παναγιώτη Δεληογλάνη, καθώς και του δημάρχου Ερεσού - Αντίσσης, Σωτήρη Καρδαρά, και του γενικού διευθυντή της νομαρχίας, Γιώργου Σπανέλλη, που είχαν προσκληθεί στη συνεδρίαση, τονίστηκε πως κάθε αλλαγή στη μελέτη εμπεριέχει σοβαρότατο κίνδυνο να ματαιωθεί η διαδικασία ένταξης του έργου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην απόφαση που έλαβε η Λιμενική Επιτροπή για να απαντήσει στο έγγραφο της κ. Κατσέλη, διατυπώνεται αυτός ο προβληματισμός και εκφράζονται επιφυλάξεις για την τύχη του έργου αν «σπάσει» στα δύο η μελέτη.
Γνωρίζοντες, μάλιστα, ανέφεραν ότι θα πρέπει να υπάρξει παρέμβαση στην υπουργό, βάσει της οποίας θα της τονίζεται προφορικά η δυνατότητα που υπάρχει οι όποιες αλλαγές στη χερσαία ζώνη να γίνουν μετά την ένταξη και δημοπράτηση του έργου, ώστε να μην υπάρξει τώρα η ανάγκη για καινούργιες διαδικασίες εγκρίσεων, που θα καθυστερήσουν τραγικά το λιμάνι Σιγρίου, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες να γίνει το έργο.
«Φωτιές» έχει ανάψει εδώ και ένα μήνα το έγγραφο της κ. Κατσέλη, με το οποίο και ζητά απ’ το Λιμενικό Ταμείο να «σπάσει» στα δύο η μελέτη για το λιμάνι Σιγρίου. Αν γίνει κάτι τέτοιο προκειμένου η υπουργός να δώσει την έγκρισή της για το ποιος θα είναι φορέας υλοποίησης του έργου, δημιουργείται σοβαρός κίνδυνος το λιμάνι να μην ενταχθεί ούτε στο Δ΄ Κ.Π.Σ.
Η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση αποφασίζει μείωση προϋπολογισμών για να ενταχθούν περισσότερα έργα
«Ψαλίδι» στα κόστη
Το λιμάνι Σιγρίου δεν είναι το μόνο ώριμο έργο που ο νομός Λέσβου θα επιδιώξει να εντάξει στο περιορισμένων δυνατοτήτων, σε ό,τι αφορά στις πιστώσεις, ΠΕΠ 2007 - 2013. Προκειμένου, λοιπόν, να δοθεί η δυνατότητα να «στριμωχθούν» στο ΕΣΠΑ όσο το δυνατόν περισσότερα έργα (οδικά, εκπαίδευσης κ.λπ.), τις προηγούμενες μέρες έγινε στη νομαρχία συνάντηση με αντικείμενο το πώς μπορούν να μειωθούν οι προϋπολογισμοί έργων. Στη συνάντηση αυτή, που μετείχε σύσσωμο το διοικητικό συμβούλιο του Συλλόγου Εργοληπτών Δημοσίων Έργων νομού Λέσβου, διερευνήθηκαν τα περιθώρια που υπάρχουν για να γίνουν «προκαταβολικά» οι εκπτώσεις στους προϋπολογισμούς των έργων.
Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι μετά από μελέτη που εκπόνησε το Περιφερειακό Τμήμα Βορειοανατολικού Αιγαίου του ΤΕΕ κι αφορούσε στο επιβαρυμένο λόγω του κόστους μεταφορών και της γεωγραφικής θέσης των νησιών κόστος των πρώτων υλών παραγωγής των έργων, οι μελέτες προέβλεπαν αυξημένους κατά 25% προϋπολογισμούς.
Αυτό που συζητήθηκε με τους εργολήπτες παρόντων και υπηρεσιακών στελεχών, είναι στα έργα της Λέσβου, ακόμη και στο λιμάνι Σιγρίου, να γίνει περικοπή ώστε να υπάρξει δυνατότητα ένταξής τους. Το θέμα αυτό αναμένεται να συζητηθεί ενδεχομένως και μέσα στη βδομάδα στη νομαρχιακή επιτροπή για τα έργα, που θα συνεδριάσει υπό την προεδρία του αντινομάρχη Θεόδωρου Βαλσαμίδη, για τις τελικές αποφάσεις.
Ανάλογη μείωση δε θα γίνει σε έργα της Λήμνου και του Αγίου Ευστρατίου, ώστε να μη χαθεί το κίνητρο που έχει δημιουργηθεί και να μη βγαίνουν άγονες οι δημοπρασίες των έργων στα δύο νησιά, και ειδικά στον Άγιο Ευστράτιο.
42,26 εκατομμύρια ευρώ για τα λιμάνια του Βορείου Αιγαίου απ’ το Περιφερειακό Πρόγραμμα
Σίγρι - Άι-Στράτης διεκδικούν τα 30
Από τις 2 Ιουλίου του 2009, η Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή (ΕΔΑ) της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου έχει ανοίξει πρόσκληση με την οποία και καλεί τους φορείς να υποβάλουν προτάσεις για την κατηγορία έργων «Βελτίωση θαλάσσιων και χερσαίων λιμενικών υποδομών», με χρηματοδότηση απ’ το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 2007 - 2013. Με την πρόσκληση, που η προθεσμία της για τον Ιανουάριο του 2010 παρατάθηκε με απόφαση της γενικής γραμματέα Σοφίας Θεολογίτου έως και τις 13 Απριλίου, θα αξιολογηθούν και θα ενταχθούν έργα με συνολικό προϋπολογισμό έως και 23,85 εκατ. ευρώ.
Οι διατιθέμενες πιστώσεις - δε γνωρίζουμε τι θα ισχύσει με την επικείμενη αναμόρφωση του ΠΕΠ - για έργα σε λιμένες ανέρχονται σε 42,26 εκατ. ευρώ.
Η συγκεκριμένη πρόσκληση αφορά σε μικρής κλίμακας λιμενικές υποδομές, καθώς και στη δημιουργία ή και την αναβάθμιση χερσαίων εγκαταστάσεων σε επιβατικά κυρίως λιμάνια, με τις οποίες επιδιώκεται ο εκσυγχρονισμός ή και η επέκταση των εγκαταστάσεών τους, προκειμένου να αναβαθμισθεί η λειτουργικότητά τους και να αυξηθεί η δυναμικότητά τους.
Σκαρίφημα του νέου λιμανιού στο Σίγρι, όπως αρχικά σχεδιαζόταν να γίνειΠολλά… λιμάνια
Λίγες μέρες πριν κλείσει η πρόσκληση, είναι γνωστό πως μόνο απ’ το νομό Λέσβου υπάρχουν δύο ώριμες προτάσεις, οι λιμένες Σιγρίου και Αγίου Ευστρατίου, που αθροιστικά διεκδικούν απ’ το Περιφερειακό Πρόγραμμα πάνω από 30 εκατ. ευρώ. Υπάρχουν, όμως, κι άλλες λιμενικές παρεμβάσεις, που απ’ το ίδιο περιορισμένο κονδύλι των 42,26 εκατ. ευρώ «ευελπιστούν» να υλοποιηθούν τόσο στη Λέσβο, όσο και στους άλλους δύο νομούς του Βορείου Αιγαίου.
Στο νομό Λέσβου δεν έχει ολοκληρωθεί το λιμάνι της Μύρινας, που παρά τις σημαντικές παρεμβάσεις που έγιναν στο Γ΄ Κ.Π.Σ. δεν έχει καταστεί ακόμη ασφαλές σε όλους τους καιρούς, γι’ αυτό κρίνεται αναγκαίο να κατασκευαστεί και υπήνεμος μόλος. Εργασίες (που είναι προς διερεύνηση αν χρειάζονται μετά την απόσυρση απ’ τις γραμμές της Μυτιλήνης πλοίων τύπου «Κεντέρη», και μάλιστα στην προοπτική κατασκευής νέου λιμένα Μυτιλήνης), αφορούν στην κατασκευή κυματοθραύστη στον υφιστάμενο λιμένα Μυτιλήνης. Παρά τον προβληματισμό για την ανάγκη της παρέμβασης, υπάρχει ώριμη πρόταση για τη συγκεκριμένη παρέμβαση, που ο προϋπολογισμός της ξεπερνά τα οκτώ εκατομμύρια ευρώ.
Απ’ το νομό Σάμου, που και στο προηγούμενο ΠΕΠ είχε μεγάλα λιμενικά έργα, αναμένεται να υπάρξουν προτάσεις για την ολοκλήρωση του λιμένα Ευδήλου και για τις χερσαίες εγκαταστάσεις στον εμπορευματικό σταθμό Μαλαγαρίου.
Χωράει η Χίος;
Το «μεγάλο» πρόβλημα σε σχέση με τις πιστώσεις του ΠΕΠ για τα λιμάνια αφορά τη Χίο. Τη Χίο, που έχοντας όπως τουλάχιστον κατ’ επανάληψη έχει υποστηρίξει η νομαρχιακή αρχή Χίου ώριμη μελέτη για νέο λιμένα Χίου, θα επιδιώξει την ένταξή του σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Επειδή, όμως, ο εν λόγω λιμένας δεν έχει χαρακτηριστεί ως εθνικής σημασίας στο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, προς το παρόν και μέχρι να υπάρξει δυνατότητα τροποποίησης του σχεδιασμού δεν μπορεί το λιμάνι να χρηματοδοτηθεί απ’ το τομεακό πρόγραμμα του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, αλλά μόνο απ’ το ΠΕΠ. Σύμφωνα με πληροφορίες, απ’ την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων του Νίκου Σηφουνάκη έγιναν συσκέψεις για το λιμάνι Χίου, προϋπολογισμού που αγγίζει τα 80 εκατ. ευρώ, και για το πώς θα βρεθεί τρόπος χρηματοδότησής του.
Όσο, όμως, μένει μόνη διέξοδος για έναρξη του έργου η ένταξή του στο Περιφερειακό Πρόγραμμα, τόσο είναι αναμενόμενο οι φορείς της Χίου να πιέζουν να «χωρέσει» το λιμάνι στο ΠΕΠ, ακόμη κι εκτοπίζοντας όλα τα υπόλοιπα λιμενικά έργα των νομών Λέσβου και Σάμου.
Εδώ χρειάζεται να θυμίσουμε πως στο Γ΄ Κ.Π.Σ. η Χίος είχε εντάξει στο τομεακό πρόγραμμα του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ το εθνικής σημασίας λιμάνι των Μεστών, ενώ την ίδια περίοδο απ’ το ΠΕΠ 2000 - 2006 Βορείου Αιγαίου χρηματοδοτήθηκε η οδός Μεστών - Χίου. Ομοίως από εθνικούς πόρους, αλλά και το ΠΕΠ, υπήρξαν παρεμβάσεις στο λιμάνι Ψαρρών του νομού Χίου.
